بویایی یک سیستم حسی- شیمیایی ضروری در موجودات زنده است. اختلال بویایی علی رغم توجه کمی که به آن میشود، بسیاری از جنبه های کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار می دهد. سیستم بویایی انسان اطلاعاتی درباره ی محیط اطراف فراهم میکند که برای سلامتی فیزیکی و روانی وی بحرانی است.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
یکی از رایج ترین علل اختلالات بویایی سالخوردگی و کهولت سن است. بر اساس پژوهشهایی که در رابطه با بویایی در افراد سالمند انجام شدهاست، نتیجه گیری شده که در بیش از نیمی از افراد بین 65 تا 80 سال و بیش از 4/3 افراد بالای 80 سال، اختلال عملکرد بویایی وجود دارد.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
این اختلال، سلامت فیزیکی و کیفیت زندگی، تغذیه و لذت بردن از غذا، هم چنین ایمنی زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار می دهد. گزارش شده تعداد قابل توجهی از سالمندان هر ساله در حوادث مسمومیت گاز دچار مرگ می شوند که این حوادث اکثراً ناشی از اختلالات بویایی و در نتیجه ناتوانی افراد سالمند در درک بوی گاز میباشد.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
علل ایجاد اختلالهای بویایی در سالمندان:
- التهاب بینی : بیماریهایی مانند سرماخوردگی، آنفلوانزا، آلرژی، سینوزیت حاد، عفونت دستگاه تنفس فوقانی و التهاب مزمن مجاری بینی میتوانند باعث ایجاد اختلال در عملکرد بویایی شوند.
- افزایش پتانسیل ابتلا به بیماریهای بینی در فرد سالمند: با توجه به کهولت سن، پتانسیل ابتلا به هر نوع بیماری در فرد افزایش مییابد که بیماریهای حفره ی بینی نیز از این دسته اند.
- استخوانی شدن صفحه ی مشبک فورامین بویایی
- کاهش انتخاب پذیری گیرندههای بویایی به بوهای مختلف
-
پیر شدن سیستم بویایی: در افراد سالمند، فارغ از بیماریها و حالت های پاتوژنیک، به واسطه ی افزایش سن، تغییرات سلّولی مولکولی در سیستم بویایی
صورت می گیرد که باعث ایجاد اختلالات عملکرد بویایی میگردد. بعضی از این
مکانیزمها در اپیتلیوم بویایی رخ میدهند، از جمله کاهش تعداد سلولهای
عصبی بویایی
که می تواند ناشی از عوامل محیطی، تغییر در چرخه سلولی و ... باشد.
همچنین در اثر افزایش سن، تغییرات سیناپسی رخ میدهد. در واقع در اثر
سالخوردگی، چگالی سیناپسی به مرور کاهش مییابد.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
اختلالات بویایی در افراد سالمند چه ارتباطی با بیماریهای آلزایمر و پارکینسون دارد؟
تا به حال تحقیقات متعددی به منظور کشف رابطه ی بین توانایی تشخیص بویایی افراد و ابتلای آنها به بیماریهای آلزایمر و پارکینسون در کشورهای مختلف صورت گرفته است. تمامی این تحقیقات به این نتیجه دست یافته اند که در بیماران مبتلا به آلزایمر و پارکینسون، اختلال در سیستم بویایی بروز میکند.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
تغییرات مغزی مرتبط با این بیماریها، قبل از آغاز زوال عقل، به طور آهسته طی سالها اتفاق می‌افتند که این دورهی طولانی مدت موسوم به MCI یا اختلال شناختی متوسط است. بیومارکرهایی که امکان تشخیص بیماری را در این فاز نهفته میدهند، هنگامی که درمانهای کند کننده یا متوقف کننده ی پیشرفت بیماری در دسترس باشند، بسیار مهم خواهند بود. چراکه به دانسته های ما از مراحل قبل از ظهور بیماری کمک میکنند و امکان کنترل نسبی بیماری را در اختیار ما قرار میدهند. بیشتر بیومارکرهایی که در حال حاضر در دسترس هستند، گران و خارج از دسترس هستند.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
از آنجا که سیستم بویایی در مراحل اولیه بیماریهای آلزایمر و پارکینسون دچار اختلال میشود، نتایج تستهای بویایی، به خصوص اگر در کنار اطلاعات دیگر بیمار قرار گیرد، می تواند به عنوان یک بیومارکر بسیار ساده و ارزان در تشخیص افرادی که در مرحله ی اولیه ی بیماری هستند به بیمار کمک کند.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
روشهای درمانی نوین اختلالات شناختی در سالمندان با استفاده از تحریک حس بویایی:
بویایی، توانایی‌های شناختی و حالت‌های فردی را تحت تاثیر قرار میدهد.داده‌هایی که از روشهای تحریک چندگانه‌ی حواس، همچون روش های اسنوزلن و آروماتراپی به دست آمده است، سودمندی تحریک بویایی را در بهبود کوتاه مدت اختلالات رفتاری و حالت افراد نشان میدهند. از این رو تحریک شیمیایی حس بویایی در درمان بیماران با زوال عقل، به خصوص افراد مبتلا به آلزایمر می‌تواند به عنوان درمان تکمیلی یا حتی جایگزین استراتژی‌های درمانی موجود، پیشنهاد شود.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
منابع:
درمان اختلالات بویایی به روش «تمرین بویایی»